تطبیق‌پذیری تزئینات متبرکه کتیبه‌ها در مناره‌های مسجد گوهرشاد و شاه مشهد

Authors

  • ندا اسدی جعفری دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
Abstract:

کتیبه‌ها به‌عنوان عناصر معنایی و تزئینی در معماری اسلامی از ابزارهای مهم در جهت گسترش عقاید و سیاست‌های مذهبی حکومت‌ها بر مردم در دوره‌های مختلف به لحاظ ماهیت مکتوب خود، بیانگر اندیشه‌های هر عصر هستند با این ایده، تزئینات متبرکه با اسلیمی‌های گیاهی و نقوش هندسی و ترنج‌ها باهم درمی‌آمیختند و زیباترین آثار هنری را در مساجد به نمایش می‌گذاشتند. دو مسجد گوهرشاد و شاه مشهد به‌عنوان شاهکارهای معماری ایرانی اسلامی از تزئینات و کتیبه‌های مختلفی با مضامین دینی شامل اسماء الهی، آیات قرآن و احادیث و روایات برخوردارند. بر این اساس، مطالعه درباره دو بنای ارزشمند (مسجد گوهرشاد و شاه مشهد) با تاکید بر تطبیق‌پذیری تزئینات متبرکه و مضامین آنها در مناره‌های این دو مسجد، هدف این پژوهش قرار گرفت. برای این منظور، مقاله حاضر از نوع تحقیقات کیفی با روش تحلیلی- تطبیقی و با استناد بر منابع کتابخانه‌ای، اسناد تاریخی و مشاهدات میدانی بر دو بنای مذکور به نگارش درآمد. طبق مطالعات و تحلیل‌های انجام شده، مشخص گردید که مناره های دو مسجد گوهرشاد و شاه مشهد در یک دوره تاریخی و معماری بنا گردیده‌اند و تزئینات متبرکه‌ی موجود در مناره‌های این دو مسجد از لحاظ محتوا، رنگ، رسم-الخط، اسماء الهی، کاشیکاری و ... از تطبیق‌پذیری بالایی برخوردارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شاخص‌های ارزشی مسجد گوهرشاد مشهد از منظر حکمت انسی

ایران زمین از دیرباز درمسیر تاخت و تازهای مختلف بوده است. با این همه فرهنگ دیرپای این سرزمین همواره پیش از آن که تأثیرپذیر باشد، تأثیرگذار بوده و اقوام تمدن تاز را تمدن‌ساز کرده است. نمونه این تأثیرگذاری در بناهای تاریخی ایران مشاهده می‌شود؛ که از آن جمله، مسجد جامع گوهرشاد در جوار بارگاه حرم رضوی است. جانشینان امیر تیمور گورکانی، ا...

full text

بررسی تطبیقی نقوش تزیینی مسجد گوهرشاد مشهد و مسجد گوهرشاد هرات

دوره تیموریان یکی از دوره های مهم در تاریخ تمدن اسلامی است. این دوره به صورت جدی از زمان سلطنت شاهرخ میرزا تیموری آغاز گردید و تا انتهای حاکمیت سلاطین این خاندان در خراسان و با مرکزیت هرات دوام پیدا میکند. در این دوران همسر شایسته شاهرخ میرزا، گوهرشاد خاتون دستور ساخت مسجدی در ایران و در کنار بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) را به قوام الدین، معمار چیره دست خراسان بزرگ داد و پس از تماشای شکوه و جلال ...

دلایل سازه ای استفاده و رواج گنبدهای شلجمی شکل در ایران: مطالعه موردی مسجد شاه مشهد

گنبدهای شلجمی­شکل ازجمله گنبدهای دوپوسته گسسته به شمار می­روند که از اواسط قرن نهم هجری قمری/ پانزدهم میلادی و هم‌زمان با دوره تیموری در ایران رواج می­یابند. در این شکل از گنبدها، پوسته خارجی در زیرِ قاعده قوس از خط مستقیم منحرف می­شود و بدین­وسیله تولید شکم­دادگی مختصری می­کند که در اصطلاح معماری به آن، آوگون گفته می­شود. گنبد شلجمی به‌عنوان بخشی از فرهنگ معماری ایرانی محسوب می­شود و معماران ای...

full text

بازشناسی تزئینات مسجد-مدرسه‌های دوره قاجار اراک

در دوره قاجار، تزیینات به دلیل تلفیق سنت و مدرنیته و تنوع نقش، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بهره مندی گسترده از بنای مسجد-مدرسه ها در این دوره، سبب شد هاست تزیینات این ابنیه حائز اهمیت گردد. در این پژوهش سعی شده است تا با بررسی سه مسجد-مدرسه سپهداری، آقاضیاءالدین و خوانساری، واقع در اراک، با روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش که تزیینات این ابنیه شامل چه گونه ها و نقوشی می باشند، پاسخ مناسبی ارائ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 1

pages  55- 66

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023